🐇 Orta Asya Uygarlığı Performans Ödevi

Uygur Devleti tarihi - Uygurlar Kuruluşu, Kurucusu, Hükümdarları, Sınırları Ve Yıkılışı hakkında özet bilgi 2 Ders kitabı sayfa 48: Arkeolojik buluntuları gösteren görsellerden, Orta Asya uygarlığı ile ilgili çıkarsamalar yapılacak. 3- Ders kitabı sayfa 49: Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarını gösteren Harita 5 incelenecek ve Mısır’ın coğrafi konumu, çevre uygarlıklar ile ilişkileri ve coğrafi konumun Mısır uygarlığına GöktürkDevleti ve Orhun kitabeleri performans ödevi için biraz uzun olsun lütfen. Idea question from @Mahmut7651 - Lise - Tarih myCNAt. Tarihi Kavramlar ve Anadolu Medeniyetleri Tarih geçmiş toplumların birbirleriyle olan ilişkilerini,savaş ve barışlarını,sosyal ekonomik yapılarını belgelere dayanarak yer ve zaman göstererek sebep-sonuç ilişkisi içersinde objektif olarak açıklayan bilimdir. Ø Tarihi Olayların Özellikleri Tarih olayları belli bir yer ve zamanda meydana gelir. Olaylar yazılı ve yazısız belgelere dayanarak açıklanır. Tarihi olaylarının aydınlanmasında deney ve gözlem metodu kullanılamaz. Olaylar arsında sebep-sonuç ilişkisi vardır. Ø Takvim ve Çeşitleri İnsanların zaman ölçüsü olarak kullandığı çizelgelere takvim tarih boyunca ay yada güneşin hareketlerine göre düzenlenmiştir. v Hicri Takvim Ay yılı esasına göre ay yılı 354 Muhammet’in Mekke’den Medine’ye Hicreti ,Hicri takvimin Ömer zamanında ilk defa kullanılmıştır. v Miladi Takvim Güneş yılı esasına göre gün 6 kez Mısır nın doğum tarihi başlangıç kabul edilmiştir. ü Tarihin başlangıcı ve çağlar Yazının bulunmasından önceki çağlara Tarih Öncesi çağlar,bulunduktan sonra ki çağlar Tarih çağlarıdır. Ø Tarih Öncesi Çağlar İnsanların kullandıkları araç ve gereçlere göre taş ve maden devri olarak ikiye ayrılır. v Taş Devri Yontma Taş Devri Bu dönemde insanlar taştan kemikten ağaçtan ilk araç ve gereçlerini duvarlarını resimlerle sonunda ateşi döneme ait kalıntılar Antalya da Karain ve Beldibi mağaralarında bulunmuştur. Cilalı Taş Devri Bu dönemde insanlar taş ve kemikten kullanışlı aletler biçme işi insanları göl ve ırmak kenarlarında evler yapıp yerleşik hayat a geçmelerine neden kap kaçak sanatı kez giysi ürünleri komşularıyla takas yaparak ticareti döneme ait kalıntılar;Diyarbakır’da Çay önü,Konya da Çatalhöyük,Burdur da Hacılar. v Maden Devri Cilalı taş devri sonlarında tarım sayesinde bakır madenini bularak günlük hayatta kullanmaya başladılar. Bakır Devri Bakırı bulan insanlar kap kaçak,silah ve aletler yaptılar,Ancak bakır yeterince sert olmadığı için taşı kullanmaya devam ettiler. Tunç Devri Bakırı kalayla karıştıran insanlar çok daha sert ve dayanıklı tuncu elde ettiler. Bu dönemde ilk şehir devletleri kuruldu.Hititler ve Sümerler Demir Devri Demir tunçtan daha kuvvetli olduğundan insan hayatını çok iyice döneme ait yerleşim birimleri Çanakkale’de Truva,Yozgat’ta Ali şar,Çorum’da Alaca höyük,Burdur’da Hacılar. Ø Tarih Çağları Yazının icadından günümüze kadar olan 3500 YILINDA Sümerler kullandı. aİlk çağYazının icadından Kavimler göçüne kadar olan dönemdir. 375 bOrta çağKavimler göçünden İstanbul un fethine kadar olan dönem375-1453 cYeni çağİstanbul un fethinden Fransız ihtilaline kadar geçen dönem1453-1789 dYakın çağ Fransız ihtilalinden günümüze kadar olan dönem.1789-..... ü İlk Çağ Anadolu Uygarlıkları Anadolulun coğrafi konumu,verimli toprakları,denizlerle çevrili olması tarih boyunca milletlerin ilgisini çekmiştir. Bir çok uygarlık kurulmuştur. Ø Tarih öncesi Anadolunun durumu Anadolu da insanların yaşadığı ilk yer Antalyada;Karain ve Beldibi taş devrine ve kemikten aletler ve duvarlarda resimler Taş Devrinde Konya-Çatalhöyük Dünyanın ilk toplu yerleşim ilk tarım devrinde de Çanakkale’de Truva,Yozgat’ta Alişar Çorum’da Alacahöyük,Burdur’da Hacılar önemli yerleşim merkezidir Ø İlk Çağ Anadolu Uygarlıkları Milattan önce 2000 yıllarında Anadolu’ya ticari amaçla gelen Asurlu tüccarlar Sümer çivi yazısını Anadolu’ya getirerek Hititlerle Anadolu’da Tarihi çağlar başlamıştır. o Hititler Milattan önce 2000’de Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya tamamını ele yüzünden Mısır’la 16 yıl sağlanamadı ve Asurluların tehdidiyle Kadeş Antlaşmasını süre sonra önce Asur sonra Pers egemenliğine girerek tarihten çekildiler. o Frigyalılar 1200 yıllarda Anadolu ya Gordion krallarına Midas unvanı saldırılarıyla Lidyalıların egemenliğine girmiştir. o Lidyalılar Frig Devletinin yıkılmasından sonra devletlerini Sard parayı buldular. Sınırlarını Kızıl ırmağa kadar genişleten Lidyalılar Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral yolunu zengin bir İran’dan gelen Perslerin hakimiyetine girdiler. o Urartular Başkenti Kimmer sonra,İskit akınlarıyla gelen Med’ler tarafından yıkıldı.Tarım ve hayvancılığa önem verdiler Van’a su getirmek için kanallar açtılar. o İyonyalılar Batı Anadolu’da İzmir,Foça,Efes,Millet ve Bergama şehirlerini kurdular .Denizcilik ve deniz ticaretiyle uğraştılar ve Karadeniz kıyılarına koloniler önce Lidyalılar,Persler,İskenderler,Roma ve Binansın etkisinde kaldılar. Ø Kültür ve Uygarlık q Devlet yönetimi Devletlerin başında bir kral vardı.Tüm makamların başı Kraldı.Tavanna adı verilen Kraliçeninde yetkileri oluşan ve büyük yetkileri olan Pankuş Meclisi,krala yardım ederdi. İyonyada ise başlangıçta krallar asiller arasından seçilen biri tarafından bir demokrasi idaresi kurarak yöneticileri halk seçmeye başlamıştır. q Din ve İnanış Çok tanrılı inanç sistemi başka ülke ve şehirlerin Tanrılarını da kutsal Frig Lidya ve İyonyalılar genelde eski Yunan Tanrılarına tapmışlardır. q Sosyal ve ekonomik hayat İnsanlar arasında eşitlik ailesi,Asiller ve halk arısında ayrıcalık Hititler kölelere insancıl davranmışlardır. Hititler Dünyada ilk kez Aile hukuku tarım ve hayvancılıkla uğraşmışlardır. Frigyalılarda bir tarım tarımı koruma amacındadır. Lidyalılar kara ticaretiyle uğraşmışlardır. İyonyalılar kolonileri kurmuşlardır. Urartular ise hayvancılık,madencilik ve tarımla uğraşmışlardır. q Yazı , Dil ve Edebiyat Hititler,Urartular önce Asurlulardan öğrendikleri Sümer çivi yazısını kendi icatlar olan Hiyeroglif yazısını kullandılar. Frig,Lidya ve İyonlular ise Finike alfabesini kullandılar. Mezopotamya edebiyatından ve Tufan destanları en önemli eseri Kumarbi Tanrılarına hesap vermek için Anal adı verilen yıllıklar yazıya katkı sağlamıştır. İyonlular daha çok yunan edebiyatından etkilenmiştir. q Bilim ve Sanat Anadolu’da bilim ve sanat çevre uygarlıkların etkileiyle Mezopotamya,Mısır ve Yunan uygarlığının etkisi Heredot ilk defa modern tarih yazıcılığına ilk kez kaya kabartma sanatında Hititler ve Yazılıkaya ilk çağın bilim ve sanat ve Tarih Bilimlerinin gelişmesini sağlamıştır. Ø Çevre Uygarlıkların Anadolu’ya Etkileri Anadolu ticaret,göç ve istilalar yoluyla çevre uygarlıklardan etkilenmiştir. q Mezopotamya Uygarlıkları Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bölgeye Yunanca Mezopotamya önce 4000 yılında Sümerler bataklıkları kurutarak sulama kanalları uygarlıklar meydana kral yolu Mezopotamya da ticareti geliştirdi. q Mısır Uygarlığı Tıp,eczacılık,geometri,takvim,astronomi gibi bilim dalları gelişmiştir. q Bergamalılar Dünyanın ilk sağlık evini kurmuş,büyük bir kütüphane yaptırmış ve Parşömen an kağıdı yapılmıştır. q Romalılar Milattan önce İtalya’da hakim Sultan Mehmet in İstanbul’u almasına kadar yaşamıştır. ANADOLU MEDENİYETLERİ ANADOLU Küçük Asya Tarih boyunca bir çok göç ve istilaya 1- Üç tarafının denizlerle çevrili oluşu, Avrupa ve Afrika arasında deniz ve karadan kolayca bağlantı kurulması 2- Olumlu iklim şartları, verimli toprakları bol su kaynaklarına sahip olması ANADOLU'DA UYGARLIK NEDEN GELİŞMİŞTİR? 1- Göçler ve istila amacıyla gelen topluluklar sahip oldukları kültür ve medeniyeti Anadolu'ya taşıdılar. 2- Anadolu'nun Mısır, Ege ve Yunan Medeniyetlerine yakın bir konumda olması bu medeniyetlerden etkilenmesini sağlamıştır. ANADOLU MEDENİYETLERİ Anadolu'da kurulan uygarlıklar sırasıyla şunlardır 1 Hititler, Frigler,Lidyalılar, İyonlar, Urartular MÖ yılları arasında 2 Persler 543-333 3 İskender İmparatorluğu 4 Roma İmparatorluğu 5 Bizanslılar 395-1071 6 Türkler 1071-.... 1 YILLARI ARASINDA ANADOLU MEDENİYETLERİ A-HİTİTLER Anadolu'ya Kafkaslar'dan geldikleri tahmin edilmektedir. * Kızılırmak çevresinde kurulmuştur. Başşehirleri HATTUŞAŞ Boğazköy'dır. * Hititler Suriye toprakları için Mısır ile yaptıkları savaş sonucunda KADEŞ ANTLAŞMASINI imzaladılar. Kadeş Antlaşması tarihte bilinen ilk antlaşmadır. * Hititler'de asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı. Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu. * Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliçeydi. * Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır. * Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır. İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir. * Hititler Asurlular tarafından yıkıldılar. B-FRİGYALILARFRİGLER * Orta Anadolu'daSakarya nehri çevresinde MÖ. 800 yıllarında devlet kurdular. Başşehirleri GORDİON'du. * Kimmerler tarafından yıkıldı. * Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir. * Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler. C-LİDYALILAR * Bugünkü Gediz ve Menderes ırmakları arasındaki bölgeye eski çağlarda LİDYA deniliyordu. * Başkentleri SARDESSard'dır. * Lidyalılar ticarette geliştiler. Tarihte PARA'yı ilk kez kullanan Lidyalılar'dır. * Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun açılmasında etkili oldular. * Lidyalılara Persler son vermiştir. * Lidyalıların kısa zamanda yıkılmasının sebebi, ordularının çeşitli kavimlerden toplanan ücretli askerlerden oluşmasıdır.Düzenli ve sürekli milli ordusunu oluşturamamıştır. D-İYONYALILARİYONLAR * İzmir Körfezinden, Güllük Körfezine kadar olan bölgeye İYONYA denilirdi. * Yunanistan'dan gelen AKALAR buradaki yerli halkla karışarak, şehir devletleri halinde yaşadılar. Başlıca İyon şehirleri şunlardır Efes, Milet, İzmir, Foça, Bodrum. * Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir. * İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi. * İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesa destanı" dır. * İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir. Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen E- URARTULAR * Van Gölü ve çevresinde devlet kurmuşlardır. Başşehirleri TUŞBAVan'dır. * Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi. * Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi. * Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür. Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri KÜLTÜR VE MEDENİYET DEVLET YÖNETİMİ 1- Anadolu'da kurulan bu devletler genellikle krallıkla yönetilmiştir. Kral hem başkomutan, hem baş yargıç, hem de baş rahipti. NOT Bu durum kralın siyasi, askeri ve dini gücü elinde bulundurduğunu gösterir. Ayrıca kralın başrahip oluşu laik olmayan bir anlayışı yansıtmaktadır. 2- Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı. Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu. 3- Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliçeydi. 4- İyonyalılar merkezi krallık yerine SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşamışlardır. DİN VE İNANIŞ 1- Anadolu'da çok tanrılı inanış mevcuttu. 2- Hititler kendi tanrılarından başka Ön Asya tanrılarına, Lidyalılar da Yunan tanrılarına tapınmışlardı. NOT Bu durum Anadolu'da dini etkileşimi yansıtmaktadır. 3- Urartular ölümden sonra hayata inanmışlardı. Bu yüzden mezarlarını ev ve oda biçiminde yapıp içine çeşitli eşyalar koyuyorlardı. 4- Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir. 5 Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir. 6 Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi. SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT 1- Halk genellikle Asiller, Rahipler, Hürler ve Köleler olarak sınıflara ayrılmıştı. 2- Anadolu'da ekonomik hayatın temelini tarım, ticaret ve hayvancılık oluşturuyordu. 3- Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi. 4- Lidyalılar ticarette geliştiler. Tarihte PARA'yı ilk kez kullanan Lidyalılar'dır. 5- İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi. 6- Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun açılmasında etkili oldular. YAZI, DİL VE EDEBİYAT 1- Anadolu'ya yazı Asurlular tarafından getirilmiştir. Hititler ve Urartular Asurlulardan aldıkları ÇİVİ yazısını ve kendi buluşları olan HİYEROGLİFresim yazısı yazısını kullandılar. 2- İyonlar ve Lidyalılar Fenike yazısını kullandılar. Fenike yazısını batıya aktaran İYONLAR olmuştur. 3- Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır. 4- Hititler, Mısırlılarla tarihte bilinen ilk antlaşmayı KADEŞ ANTLAŞMASI imzaladılar. 5- İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesa destanı" dır. HUKUK Anadolu'da kanunlar Mezopotamyadaki gibi kısasa kısas değildi. BİLİM VE SANAT 1- Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır. İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir. 2- Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür. Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri 3- İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir. Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen 4- Hititler ve Frigler dokumacılıkta ileri gitmişler- dir. Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler. ANADOLU'YA HAKİM OLAN DEVLETLER 1- PERS İMPARATORLUĞU Anadolu 543-333 yılları arasında İran'da kurulan PERS İMPARATORLUĞUNUN hakimiyetinde kaldı. 2- İSKENDER İMPARATORLUĞU Makedonya kralı II. Filip'in ölümüyle yerine geçen oğlu BÜYÜK İSKENDER Asya seferine çıkarak büyük bir imparatorluk oluşturmuştur. ASYA SEFERİ Büyük İskender bu seferle Anadolu, Suriye, Mısır ve Hindistan'ın bir bölümünü ele geçirdi. Pers İmparotorluğuna son verdi. Bu sefer dönüşünde yolda öldü. HELENİSTİK MEDENİYET Büyük İskender'in Asya seferi sırasında Yunan Medeniyeti ile Doğu Medeniyetleri birbirlerinden etkilendiler. Böylece doğu ve batı medeniyetlerinin karışımından HELLENİZM MEDENİYETİ ortaya çıktı. İskender'in ölümünden sonra Anadolu'da küçük krallıklar kuruldu. Bunların başlıcaları; a BİTİNYA KRALLIĞI Kuzeybatı Anadolu'da b PONTUS KRALLIĞI Karadeniz'de c BERGAMA KRALLIĞI Batı Anadolu'da kurulmuştur. Bergama kralları bilim, edebiyat ve sanata önem verdiler. Koyun ve keçi derisinden PARŞÜMEN kağıdını icat ettiler. Bu sayede pek çok kitap günümüze geldi. Yine Bergama Krallığı Döneminde yapılan ZEUS tapınağı meşhurdur. 3- ROMA İMPARATORLUĞU * İtalya'da kurulan bu devlet kısa zamanda Avrupa, Asya ve Afrika topraklarına yayılmıştır. 395 yılında Batı ve doğu Roma imparatorluğu olarak ikiye ayrılmıştır. Batı Roma 476 yılında, Doğu Roma Bizans ise 1453'te yıkılmıştır. * Bozdoğan Kemeriistanbul, Çemberlitaşistanbul, Ogüst Mabedi ve Roma Hamamı Ankara, Aspendos tiyatrosu Antalya Romalılardan kalan ünlü eserlerlerdir. * Romalılar Mısırlılardan aldıkları Güneş takvimini JÜLYEN TAKVİMİ adıyla geliştirdiler. * Fenikelilerin bulduğu harf yazısıalfabe, İyonlar yoluyla Yunanlılara ve onlardan da Romalılar'a geçmiş, Romalılar bunu geliştirerek LATİN ALFABESİNİ oluşturmuşlardır. * Roma'da ilk yazılı kanunlar 12 Levha Kanunlarıdır. Roma kanunları günümüz Avrupa hukukunun temelini oluşturur. 4- BİZANS İMPARATORLUĞUDOĞU ROMA İMP. * Merkezi İstanbul olan bu devlet 1453'te Fatih Sultan Mehmet tarafından yıkılmıştır. * Ayasofya, Aya İrini, Hora, Sergios ve Baküs kiliseleri ile Yerebatan ve Binbirdirek Sarnıçları en ünlü eserleridir. TÜRKİYENİN ÇEVRESİNDEKİ KÜLTÜR VE MEDENİYETLER MEZOPOTAMYA MEDENİYETİ Mezopotamya Güneydoğu Anadolu'dan başlayarak, Basra Körfezine kadar uzanan, Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölgeye Mezopotamya denir. Mezopotamya Verimli topraklara sahip olması, iklim şartlarının uygun olması gibi nedenlerden dolayı sık sık istila ve göçlere sahne olmuş, insanlar arasındaki kültür etkileşimi fazla olduğundan medeniyet bu bölgede gelişmiştir. BAŞLICA MEZOPOTAMYA KAVİMLERİ 1- Sümerler 2- Akkadlar 3- Elamlılar 4- Babilliler 5-Asurlular 1- SÜMERLER * Birbirinden bağımsız SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşadılar. En önemli şehirleri; Ur, Uruk, Lagaş'tır. Bu şehir devletleri ENSİ veya PATESİ denilen Rahip-krallar tarafından yönetiliyordu. * Çok tanrılı inanca sahip Sümerlerin tapınaklarına ZİGGURAT denirdi. * Mezopotamya'da evler ve tapınaklar taş az olduğundan kerpiç ve tuğladan yapılmıştır. NOT Hem bu özelliğinden hem de sık sık istilalara uğradığından bu yapılar günümüze kadar ulaşmamıştır * Günümüz Uygarlığının temeli olan yazıyı ÇİVİ YAZISI ilk kez Sümerler bulmuştur.MÖ. 3500 * Tarihte İlk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Bu özellikleri ile Sümerlere dünyadaki ilk Hukuk devleti diyebiliriz. NOT Lagaş Kralı URUKAGİNE tarafından oluşturulan ilk yazılı kanunlar "fidye ve bedel" sistemine dayanıyordu. * Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; Gılgamış Destanı, Yaradılış Destanı ve Tufan Hikayesi'dir. * Sümerler Matematik ve Geometrinin temellerini atnışlardır. Dört işlemi bulmuşlar, dairenin alanını hesaplamışlar, çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır. * Sümerler astronomide de gelişmişlerdir. Burçları bulmuşlar, bir ayı 30, bir yılı 360 gün olarak hesaplamışlardır. NOT Dünyada ilk kez AY YILI hesabına dayanan takvimi Sümerler bulmuşlardır. * Son araştırmalara göre örf, adet,geleneklerine ve dil yapılarına, kullandıkları aletlere bakılarak Sümerlerin Mezopotamya'ya Orta Asya'dan geldikleri Türk olabilecekleri tahmin edilmektedir. * Akkadlar tarafından yıkılmışlardır. 2- AKKADLAR * Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli bir kavimdir. * İlk sürekli ve düzenli orduları kurmuşlardır. Bu sayede kısa zamanda Mezopotamya'nın tamamına sahip olmuşlardır. * Tarihte bilinen ilk büyük imparatorluğu kurdular. * Kurucuları SARGON, başkentleri AGADE'dir. Tapınaklarına da AGADE denilirdi. * En önemli mimari eserleri ZAFER ANITI'dır. 3- ELAMLILAR * Elam güneydoğu Mezopotamya'ya verilen addır. * Başkentleri SUS'dur. * Bilim ve teknikte ileri olmamalarına rağmen, güzel sanatlar ve süsleme alanında gelişmişlerdir. 4- BABİLLİLER * İlk "Mutlak Krallık" anlayışı Babil'de ortaya çıkmıştır. * Ünlü kralları HAMMURABİ, ilk ANAYASA olarak bilinen "Hammurabi Kanunlarını" oluşturdu. Bu kanunlar Sami geleneklerinden ve Urukagine kanunlarından yararlanılarak hazırlanmıştır. * "Babil Kulesi" ve "Babil'in Asma bahçeleri" en önemli eserleridir. 5- ASURLULAR * Yukarı Mezopotamya'daGüneydoğu Anadolu kurulmuşlar, Toroslar ve Kapadokya'ya kadar yayılmışlardır. * Anadolu'da ticaret kolonileri kurdular. KÜLTEPE'de * Çivi yazısını Anadolu'ya öğreterek, Anadolu'da tarih devirlerini başlattılar. * Tüm çivi yazılı eserleri başkentleri NİNOVA'da toplayarak, ilk KÜTÜPHANECİLİK ve ARŞİVCİLİK faaliyetini başlattılar. MISIR MEDENİYETİ * Kuzey Afrika'da NİL NEHRİ ve etrafında kurulmuş olan bir medeniyettir. * Etrafının çöl ve denizlerle kaplı olması, diğer medeniyetlerle etkileşiminin daha az olmasına sebep olmuştur. Bu yüzden Mısır Medeniyeti KENDİNE ÖZGÜ bir medeniyettir. * Önceleri NOM adı verilen şehir devletleri varken, binden itibaren Kral MENES'ten itibaren merkezi krallık haline gelmiştir. Kral Menes'le FİRAVUNLAR DEVRİ başlar. * Mısır krallarına FİRAVUN denirdi. Firavunlar dini ve siyasi otoriteyi kendilerinde toplamışlardı. Kendilerini Tanrı olarak ilan etmişlerdi. NOT Mısır'daki TANRI KRAL anlayışı, Mezopotamya'da ise RAHİP KRAL anlayışının egemen oluşu hem Mısır hem de Mezopotamya'da LAİK olmayan yönetim anlayışını yansıtmaktadır. * Dinleri çok tanrılıdır. tanrılarını insan veya hayvan şeklinde tasavvur etmişlerdir. Firavunlar için PİRAMİT'ler yapmışlar, ölülerini mumyalamışlardır. Bu durum öldükten sonra dirilme inancının olduğunu göstermektedir. Halk mezarlarına ise LABİRENT denilirdi. * MÖ. 525'te Persler, de Büyük İskender tarafından işgal edilmiştir. NOT Büyük İskender'in istilası ile Yunan ve Mısır medeniyetleri birbirini etkilemişlerdir. * Hititlerle KADEŞ ANTLAŞMASINI imzaladılar. * Kendilerine özgü HİYEROGLİF Kutsal resim yazısı yazısını kullanmışlardır. * Yazılarını PAPİRÜS adı verilen bitki yapraklarına yazmışlardır. * Eczacılık, kimya ve tıpta gelişmişlerdir.Mumyacılık * Matematikte Pi sayısını buldular. Astronomide gelişmişlerdi. Rasathaneler kurmuşlar ve Nil nehrinin taşma sürelerini hesaplamışlardı. NOT Dünyada GÜNEŞ YILI esasına dayalı ilk takvimi Mısırlılar yapmışlardır. Romalılar Mısırdan aldıkları bu takvimi geliştirerek bugün kullandığımız Milat takvimini oluşturdular. * Mısır ekonomisi tarım, ticaret ve madenciliğe dayanıyordu. EGE VE YUNAN MEDENİYETLERİ Girit Adası, Yunanistan, Makedonya, Trakya, Batı Anadolu ve Ege Adalarında yaşayan toplulukların meydana getirdiği medeniyettir. A- GİRİT MEDENİYETİ ege ve Yunan Medeniyetinin ilk ortaya çıktığı yer GİRİT ADASI'dır. Bu medeniyet buradan diğer adalara, Mora ve Yunanistan'a yayılmıştır. En önemli eserleri KNOSSOS SARAYI'dır. B- MİKEN MEDENİYETİ AKALAR Anadolu'dan MÖ. II. binde Yunanistan'a gelen AKALAR tarafından kurulmuştur. * Şehir devletleri halinde yaşadılar. En önemli şehirleri MİKEN'dir. Bu yüzden Miken Medeniyeti diye anılır. * Akaların siyasi tarihinin en önemli olayı TRUVA SAVAŞLARI'dır. Boğazların egemenliği için Mikenlilerle Truvalılar arasında yapılmıştır. Truva Savaşları tarihte ilk defa "Boğazlar Sorununu ortaya çıkarmıştır. Homeros'un İLYADA adlı eserinde bu savaşlar anlatılır. * Önemli Mimari eserleri Miken ve Tirins Şatoları'dır. * Miken Uygarlığı DORLAR tarafından yıkılmıştır. C- YUNAN MEDENİYETİ Akalara son veren DORLAR tarafından kurulan bir medeniyettir. Yunan Medeniyeti kendinden sonraki Hellen ve Roma Medeniyetleri üzerinde etkili olmuştur. * POLİS adı verilen şehir devletleri kurdular. Önemli şehir devletleri Atina, Sparta ve Korint'dir. * Yunan şehir devletleri güç olarak birbirlerine denk olduklarından, birbirlerine karşı üstünlük sağlayamamışlardır. Bu nedenle Yunanistan'da ilk çağda milli bütünlük sağlanamamıştır. NOT Sadece ülkelerini ele geçirmeye çalışan Persler'e karşı birlik sağlamışlar ve PELEPONNES savaşlarında Persler'i yenilgiye uğratmışlardır. * Yunanistan'da Halk; Soylular, tüccarlar, köylüler ve köleler olmak üzere sınıflara ayrılmıştı. Bu sınıf farkları sınıflar arası çekişme ve mücadeleyi doğurmuştur. FENİKE MEDENİYETİ Lübnan dağları ile Akdeniz sahili arasındaki bölgede yaşamışlar gemicilik ve ticarette gelişmiş bir medeniyettir. * Doğu Akdeniz ve batı Afrika sahillerinde ticaret kolonileri kurdular. Doğu ve Batı medeniyetlerinin kaynaşmasında TAŞIYICI bir rol oynadılar. * Mezopotamya Çivi yazısından ve Mısır Hiyeroglifinden etkilenerek HARF YAZISI'nı alfabe buldular. NOT Fenikeliler'in 22 harften oluşan yazıları, Yunanlılara, onlardan da Romalılara geçerek bugünkü LATİN alfabesini oluşturmuştur. * CAM'ı icat etmişler, Fildişi işlemeciliğinde ileri gitmişlerdir. İBRANİ MEDENİYETİ MÖ. 1500'lerde Filistin ve Lübnan dolaylarında yaşayan İbraniler Sami ırkındandırlar. * Hz. MUSA zamanında birlik haline geldiler, devlet haline gelmeleri Hz. DAVUD zamanında oldu. En güçlü dönemler Hz. SÜLEYMAN zamanıdır. * Hz. Süleymandan sonra İbrani Devleti İsrail ve Yahudi devleti olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İsrail devletine Asurlular, YahudiYuda devletine ise Babilliler son vermişlerdir. * Dinleri Tek tanrılıdır. Yahudilik=Musevilik. İlk çağın tek tanrılı dine inanan ilk kavmidir. Kutsal kitapları TEVRAT 'dır. NOT İbraniler Museviliği Milli bir din olarak kabul ettiklerinden bu din diğer kavimler arasında fazla yayılmamıştır. NOT Dinlerinin etrafında milli bir birlik oluşturduk larından dünyanın dört bir yanına dağılmış olmalarına rağmen birbirleriyle dayanışma içinde olmuşlardır. * II. Dünya Savaşı sonunda İngiltere ve Amerika'nın yardımıyla bugünkü Filistin'de İsrail devletini kurmuşlardır. * En önemli eserleri Kudüs'teki MESCİD-İ AKSA Süleyman Mabedi' dir. Cvp Atatürk'ün tarih sevgisi ve düşünceleri nelerdir? - Tarih, milletlerin hafızasıdır. Milletler, tarih içerisinde teşekkül ederler ve tarih şuuru sayesinde varlıklarını devam ettirirler. Tarih şuuru, tarihin akışı hakkında belli bir görüş sahibi olmak demektir. İnsan tarih olaylarını mânâlı bir bütün içindeki parçalar halinde gördüğü anda tarih şuuru kazanmış olur.[1] Bu şuurdan mahrum olan milletler, millî birlik ve beraberliğini de koruyamazlar. Millî birliğini tesis edememiş milletlerin yaşaması mümkün değildir. Tarihe baktığımız zaman, tarih şuuru, dolayısıyla da millî şuurun zayıf olduğu dönemlerde hem siyasî hem de sosyal alanda meselelerin hat safhaya çıktığını görüyoruz. Tarih şuuru olmayan aydın ve devlet ricali varlık sebebi olan milletine yabancılaşmış, başka kültürlerin, dolayısıyla milletlerin etkisine girmiş, kendine güven duygusunu kaybetmiştir. Kendine güven duygusunu kaybeden aydının milletine hizmet etmesi, yol göstermesi mümkün değildir. Türk tarihi insanlık tarihi kadar eskidir. Ancak, Mustafa Kemal Atatürk’e kadar bu geniş ve köklü tarihimiz gerektiği gibi araştırılıp ortaya konulamamıştır. Osmanlı döneminde, diğer sosyal ilimlerde olduğu gibi tarih konusunda da yeterli gelişme sağlanamamıştır. Dolayısıyla, başta aydınlar olmak üzere insanımıza tarih şuuru verilememiştir. Bu ise hızla ilerleyen ve bu gelişmeyi geri kalmış toplumları ezmek için kullanan Batılı devletler karşısında bir eziklik, kendine güvensizlik yaratmıştır. Batı dünyası, Türklerin Anadolu coğrafyasına girip burayı Türkiye haline getirmeye başladıkları tarihlerden itibaren, kendilerinin 1815 Viyana Kongresi’nde adını koydukları ve siyasî literatüre soktukları Şark Meselesi’ni uygulama alanına koymuştur. Burada hedef sadece devlet olmamıştır, bütün Türk varlığı olmuştur. Türk milleti ve vatanını hedef alan iftiralar yöneltilmiştir. Bu iddiaları şöyle sıralamak mümkündür 1. Türklerin sarı ırktan oldukları, dolayısıyla Avrupalılara göre ikinci sınıf insan sayılmaları gerektiği, medenî kabiliyetten mahrum oldukları, dolayısıyla medeniyet düşmanı oldukları, yaşadıkları toprakların kendilerine ait olmadığı iddialarıdır. [2] Bu iftiraların sahibi olan Batı dünyası, Türklerin önce Avrupa ve Balkanlar’dan, daha sonra da Türkiye’den tamamen atılmaları, yok edilmeleri gerektiğini düşünüyordu. İngiliz devlet adamlarından Gladston, Batının gerçek niyetini , Türkler’in kötülüklerini kaldırmanın tek bir çaresi vardır, o da yeryüzünden vücutlarının kaldırılmasıdır sözleriyle ortaya koymuştur. [3] Mustafa Kemal Atatürk, Millî Mücadele ile sadece askerî zaferleri hedeflememiştir. Türk milletinin muasır medeniyet seviyesine çıkmasına engel olan ne kadar olumsuzluk, eksiklik varsa hepsiyle mücadele etmeyi amaçlamıştır. Eksikliklerimizden bir tanesi de köklü tarihimizi tam anlamıyla araştırıp, ortaya koyamamamızdır. Bugün, aynı inan ve katiyetle söylüyorum ki, milli ülküye, tam bir bütünlükle yürümekte olan Türk milletinin büyük millet olduğunu bütün medeni âlem, az zamanda, bir kere daha tanıyacaktır. Asla şüphem yoktur ki, Türklüğün unutulmuş büyük medeni vasfı ve büyük medeni kabiliyeti, bundan sonraki inkişafı ile, âtinin yüksek medeniyet ufkunda yeni bir güneş gibi doğacaktır [4] diyen Atatürk, Türk tarihinin ilmî esaslara göre araştırılması, tarih şuurunun uyandırılması için çalışmaları bizzat başlatmıştır. Atatürk’ün bu çalışmaları üç noktaya yönelmiştir. Birincisi, Türk ve Dünya tarihini eski, yanlış, ideolojik yaklaşımlardan kurtarmak. İkincisi, dünya medeniyetine Türk medeniyetinin yapmış olduğu katkıları ortaya çıkarmak. Üçüncüsü ise, Türk tarihini ilmî metotlarla modern, orijinal bir tarih haline üç hususu ise Atatürk “tarih, hakikatleri tahrif eden bir sanat değil, belirten bir ilim olmalıdır” şeklinde ifade etmiştir.[5] Atatürk’ün, Türk Tarih Tezinde belirttiği hususları şöyle sıralayabiliriz 1. Türkler, brakisefal ve beyaz ırkın anayurdu Orta Asya’dır 2. Medeniyetin beşiği Türklerin anayurdu olan Orta Asya’dır. 3. Anayurtları olan Orta Asya’dan değişik sebeplerle göç eden Türkler böylece dünyaya medeniyeti yaymışlardır. 4. Anadolu’nun ilk yerli halkları da Türklerdir, dolayısıyla buranın ilk sahipleri Türklerdir. 5. Türklerin İslâm Medeniyetine katkıları araştırılmalıdır. 6. Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ile ilgili iddialar araştırılmalı, gerçek ortaya çıkarılmalıdır. Bütün bu konularda araştırma yapılması için direktifler vermiş, yapılan çalışmaları takip etmiş ve ortaya çıkan eserleri bizzat okuyarak incelemiştir. Türk Tarih Kurumu da bu çalışmaları yürütmek üzere 15 Nisan 1931 tarihinde kurulmuştur. Türk Tarih Tezi’nin tartışıldığı Tarih Kongresi, 2-11 1932 tarihinde Ankara’da yapılmıştır. 1935 yılında, tarihçi ve öğretmen yetiştirmek üzere Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi kurulmuştur. Atatürk, Türk Tarihinin bir bütün olarak, ilmî usullerle araştırılmasını istiyordu. Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa değişmeyen gerçek, insanlığı şaşırtacak bir nitelik alır. [6] Atatürk, Türk Tarihinin, dolayısıyla Türk medeniyetinin en ince ayrıntılarına kadar ortaya çıkarılması üzerinde durmuştur. Çünkü, Türk kabiliyet ve kudretinin tarihteki başarıları meydana çıktıkça, bütün Türk çocukları kendileri için lâzım olan atılım kaynağını tarihte bulabileceklerdir. Türk çocukları bu tarihten bağımsızlık fikrini kazanacaklar, o büyük başarıları düşünecekler, harikalar yaratan adamları öğrenecekler, kendilerinin aynı kandan olduklarını düşünecekler ve bu kabiliyetle kimseye boyun eğmeyeceklerdir.[7] Sonuç olarak, Atatürk, Türk milletine millî bir heyecan verip onu haysiyet ve vakarına kavuştururken, uyguladığı, inkılâpların yanında, bir millî tarih şuuru da vermeyi bilmiştir.[8] Bugün de hepimize düşen görev, her Türk gencinin tarih şuuru ile yetişip, mensup olduğu milletine ve kendisine güven duymasını sağlamaktır. Alıntı tarih dersi konularından Asya Hun Devleti Özet ini maddeler halinde yazmaya çalıştık. Yazımızda Asya Hun Devletinin özelliklerini, kurucusunu, başkentini, en parlak dönemini, ikiye bölünüşü ve yıkılışını bulabilirsiniz. Konuyu okuduktan sonra en sonda bulunan test sorularını çözerek kendinizi sınayabilirsiniz. İçindekiler1 Asya Hun Devletinin Özellikleri2 Asya Hun Devleti Haritası3 Asya Hun Devleti İle İlgili Test Soruları Asya Hun Devletinin Özellikleri Tarihte bilinen ilk Türk devleti “Asya Hun Devleti”dir. Orta Asya tarihinin ilk büyük Hun Devletinin başkenti Ötüken’ Hun Devleti’nin bilinen ilk hükümdarı Teoman Tumandır. En parlak dönemini Mete Han döneminde Han Türk soyundan gelen bütün Türk topluluklarını bir bayrak altında topladı. Mete Han Çinlileri yenmesine rağmen Türklerin asimile olmaması için Çin’e yerleşmedi ve vergiye sistemi kurdu. MÖ 209 Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kuruluş Tarihi TAVSİYE LİNK Mete Mao-dun Han Dönemi Hakkında Kısa Bilgi Madde Madde TAVSİYE LİNK Mete Han’ın Çin Politikası Kısaca Mete Han ve Ki-ok döneminden sonra Çin entrikaları ile devlet güçten düşmeye başladı. TAVSİYE LİNK Çinlilerin Türk Devletlerine Karşı Uyguladığı Politika Güçten düşen Hun Devleti’nin kurultayında Hohanyeh ile Çin egemenliğini kabul etmeyen kardeşi Çi-çi arasında tartışmalara ve sonrasında mücadeleye sebep oldu. Mücadeleyi Çin desteğini alan Hohanyeh kazandı. Çi-çi kendisine bağlı Hunlarla birlikte batıya Hun Devleti, Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrıldı MÖ 54Batı Hun Devleti MÖ 36 yılında Çinliler tarafından Hun Devleti önce tekrar bağımsız olsa da Çin entrikaları neticesinde Güney ve Kuzey olmak üzere ikiye son kalıntısı olan Güney Hun Devleti MS 216 yılında Çinliler tarafından yıkıldı. Asya Hun Devleti Haritası Asya Hun Devleti Haritası Elbette ki yukarıdaki haritanın temsili olduğu, sınırların %100 doğru olmadığı unutulmamalı. Asya Hun Devleti Hikayeler ile Kültür Medeniyet Bağlantılı 9. Sınıf Tarih, TYT, AYT, KPSS Asya Hun Devleti İle İlgili Test Soruları 1 – İslamiyet öncesi Türk tarihinde kurulan ilk devlet olarak bilinir. – Bilinen ilk hükümdarı Teoman’dır. – Bu dönemde Çinlilere karşı yapılan seferlerden dolayı Çinliler, Çin Seddi’ni yapmak zorunda bazı özellikleri belirtilen Türk Devleti aşağıdakilerden hangisidir? A Kutluk Devleti B Uygurlar C Avarlar D Asya Hun Devleti E Avrupa Hun Devleti 2 Asya Hun imparatorluğu döneminde, tarihte ilk defa bütün Türkler bir bayrak altında bilgilere göre, Asya Hun İmparatorluğu ile ilgili olarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşıla­bilir?A Türk İslam medeniyetinin temellerini Türkler arasında ilk defa siyasi birliği sağlamış­ İslâm dünyasının liderliğini İlk defa yerleşik hayata Türk kültürüne ait ilk eserleri ortaya koymuşlardır. 3 Aşağıdaki Türk hükümdarlarından hangisi, Türklerin kalabalık Çin nüfusu içerisinde erimesinden endişe ettiği için Çin’e yerleşmesine karşı çıkmıştır?A Kutluk KağanB Mete HanC Bumin KağanD Tapo KağanE Atilla 4 Hunlarla Çinlilerin, ipek Yolu hâkimiyetinden dolayı yıl­larca savaşmaları;I. İktisadi hedefler siyasal tercihlere yön vermiştir. II. Ticaret yollarını ele geçirme, Hunların temel bir politikasıdır. III. Uzun süren savaşlar Türk ve Çin kültürünün kay­naşmasını sağlamıştır. yargılarından hangisiyle açıklanamaz?A Yalnız I. B I. ve II. C Yalnız II. D II. ve III. E Yalnız III. 5 Çin’in Hun ordu sistemini benimseyerek, Hunların süvari kıyafetlerini alması; I. Hunların askeri açıdan Çin’den gelişmiş olduğu, II. Çinlilerde milliyetçilik duygusunun bulunmadığı,III. Çinlilerin Türkler tarafından asimile edildiği, durumlarından hangilerinin kanıtı olarak gösteri­lebilir?AYalnızB Yalnız IIC Yalnız IIID I ve II E I ve III 1.Cevap D2.Cevap B3.Cevap B4.Cevap B5.Cevap A Asya Hun Devleti özetimizi tamamladık. Sorularda hatanız fazla ise lütfen konuyu tekrar ediniz. Yorumlarınızı bekliyoruz. Popüler Sayfalar Fen Ve Teknoloji Proje Görevleri 2014-2015 760 ziyaret1 Ağustos 2009 Tarihli Kosgeb Kobi Uzman Yardımcılığı Test Sınavı Soru Ve Cevapları 666 ziyaret11 Sınıf Felsefe 1 Dönem 2 Yazılı 2013-2014 204 Türkçe Okuma Anlama Metni - Anne Ayı 171 Yıllık Okuma Parçaları 330 ziyaret Son Ziyaretler Ürettiklerimiz Ünite Değerlendirmesi YeniO Heceler Yeni6. Sınıf İngilizce 1. Dönem 1. Yazılı Matematik Eğlenceli Toplama Etkinlikleri Yeni4. Sınıf 1. Dönem Yazılı Tarihleri Yeni İlk Çağ’da Anadolu’yu en fazla etkileyen uygarlık merkezi Mezopotamya olmuştur. Mezopotamya iki nehir arası demek olup Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölgeye denir. İlk Çağ’da Mezopotamya’da kurulan devletler ;Sümerler,Babilliler,Asurlular ve Akadlardır. SÜMERLER Mezopotamya’da kurulan ilk uygarlık Sümerlerdir. 3500’de Orta Asya’dan gelerek Mezopotamya’da devlet kurmuşlardır. Kanallar açmışlar ve bataklıkları kurutarak tarım ve hayvancılık yapmışlardır. Tarihte ilk yazıyı Sümerler bulmuşlar ve kullanmışlardır. Çivi yazısı 3200 Not Yazının bulunmasıyla tarih devirleri başlamıştır. İlk yazılı kanunlar, ilk takvim, ilk matematik bilgileri de yine Sümerlere aittir. Sümerler çok tanrılı dine inanırlar ve Ziggurat adı verilen tapınaklarında tanrılarına tapınırlardı ve kurban keserlerdi. Sümerler Mezopotamya’da kurulan Akadlar tarafından son verilmiştir. BABİLLER Aşağı Mezopotamya’da kurulmuştur. Devletin en güçlü zamanı kral Hammurabi Hammurabi Sümer kanunlarını geliştirerek uygulamıştır. Hammurabi Kanunları diye bilinir Babil , dünyanın yedi harikasından biri olan “Babil’in Asma Bahçeleriyle” ünlüdür. Babilliler Persler tarafından yıkılmıştır. ASURLULAR Yukarı Mezopotamya’da şehri başkenttir. Asurlular ticaretle ve Mezopotamya arasında ticaret yapmışlardır. Asurlular ticaret amacıyla Anadolu’ya geldiklerinde yazıyı da beraberinde Anadolu hem yazıyı öğrenmiş hem de tarih çağlarına girmiştir. Asurlular 612 yılında Pers egemenliğine girmiştir. AKADLAR 2300 lü yıllarda Arabistan’dan gelerek Mezopotamya’da devlet kurdular. Akadlar; Elam,Asur,Doğu Anadolu ve Akdeniz’i fethederek imparatorluk kurdular. 2150 yıllarında kuzeyden gelen Gutiler tarafından yıkılmıştır.

orta asya uygarlığı performans ödevi